Heb je een vraag, laat het gerust weten.
Mijn Waardering
5/5
| Afstand | 14km |
| Startpunt | Parkeerplaats Station Wijlre-Gulpen Parallelweg 7 6321BA Wijlre |
| Wanneer gelopen | 08-08-2023 |
| Honden | Aangelijnd toegestaan |
| Toegankelijkheid | Geen bijzonderheden |
| Horeca onderweg | Diverse horeca in Gulpen |
| Bron | WandelZoekpagina |
Trage tocht Gulpen
Vandaag besloten we rond het middaguur de Trage Tocht Gulpen te wandelen, ondanks de kans op buien. Met buienalarm in de hand leek het erop dat regenbuien ons net zouden missen. De route, een prachtige 16 km lang, loopt grotendeels over onverharde paden door het mooie landschap van Gulpen. Wat een genot om door deze omgeving te trekken! Toch werden we onderweg verrast door twee stevige buien, compleet met stortregen en harde wind. Ondanks het weer blijft deze route absoluut de moeite waard.
Wandelverslag: Trage Tocht Gulpen
De Trage Tocht Gulpen start bij Station Wijlre-Gulpen, geopend in 1853 als onderdeel van de Spoorlijn Aken-Maastricht. Na de sluiting van het traject Kerkrade-Simpelveld in 1988 verloor het zijn oorspronkelijke functie. Sinds 1995 maakt het station deel uit van de historische Miljoenenlijn van de ZLSM. Tussen 1922 en 1938 deed het bovendien dienst als halte voor de tramlijn Gulpen-Wijlre-Vaals. Tegenwoordig is het station omgevormd tot een snackbar
Vervolgens ontdek je de Sint-Gertrudiskerk, een neoklassieke kerk uit 1835-1839 in Wijlre, Limburg.
Wist je dat de bijnaam “Miljoenenlijn” verwijst naar de geschatte kosten per kilometer tijdens de aanleg van deze spoorlijn? Het traject, met een lengte van 12,5 kilometer, kostte destijds ongeveer 12,5 miljoen gulden vanwege het uitdagende heuvelachtige landschap waar de spoorlijn doorheen moest worden aangelegd.
De Molen van Otten, een historische watermolen met dubbele waterraderen, dateert uit 1275 en deed dienst als koren- en oliemolen. In 1961 werd de molen gerestaureerd. De voormalige stallen en schuren zijn omgebouwd tot vakantieappartementen.
Helaas was het Kerkpad langs de Geul niet begaanbaar vanwege overstromingen in 2021, dus we hebben een alternatieve route langs de sportvelden genomen voordat we de Trage Tocht Gulpen weer oppikten. Het is een prachtige wandeltocht vol historische en natuurlijke hoogtepunten.
Routes in de buurt:
Lange Afstand Wandelingen (LAW)
Voorbeeld (415km)
Regionale routes
Voorbeeld (100km)
Voorbeeld (45km)
Voorbeeld (93km)
Station Wijlre-Gulpen
Station Wijlre-Gulpen, gelegen in Wijlre, is onderdeel van de Miljoenenlijn, geëxploiteerd door de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij. Dit station opende oorspronkelijk in 1853 als onderdeel van de Spoorlijn Aken – Maastricht. Het originele stationsgebouw uit 1853 werd in 1959 vervangen door een kleiner gebouw. Na de sluiting van het traject Station Kerkrade Centrum – Station Simpelveld in 1988, werd dit station ook gesloten. Sinds 1995 is het onderdeel van de Miljoenenlijn van de ZLSM. Tussen 1922 en 1938 diende dit station ook als halte voor de tramlijn Gulpen-Wijlre-Vaals, als onderdeel van de tramlijn Maastricht-Vaals. Naast het ZLSM-stationsgebouw fungeert dit station sinds 2012 als snackbar, nadat het eerder een adviesbureau huisvestte.
Sint-Gertrudiskerk
Op het begin van de route lopen we een pad naar beneden, waar de Sint-Gertrudiskerk in het oog springt, gelegen in de Nederlandse provincie Limburg. Deze neoklassieke kerk, gewijd aan de heilige Gertrudis van Nijvel, heeft een rijke geschiedenis. Oorspronkelijk gebouwd in de 13e eeuw, werd de huidige kerk in 1835-1839 opgetrokken in dorische stijl door architect Alois Klausner.
In 1994-1996 werd de kerk gerestaureerd door architect J.H.F. Peutz, met de toevoeging van moderne ramen ontworpen door kunstenaar Jan Dibbets. Hierdoor is het interieur van de kerk licht en modern geworden. De Sint-Gertrudiskerk is een indrukwekkend voorbeeld van historische architectuur en zeker een bezoek waard tijdens je wandeling.
De Bok
In Wijlre, de geboorteplaats van de schrijver Anton Coolen, werd ter ere van zijn honderdste geboortedag in 1997 een beeld van een bok onthuld. Dit beeld is gemaakt door de beeldhouwer Fons Bemelmans.
Ontdek de historische Miljoenenlijn, een schilderachtige spoorlijn die dwars door het Zuid-Limburgse Heuvelland loopt. Op Station Simpelveld kun je aan boord stappen van een meer dan 100 jaar oude stoomtrein en genieten van de betoverende landschappen, waardoor je een nostalgische reis terug in de tijd maakt.
Station Simpelveld heeft een rijke geschiedenis als vertrekpunt voor mijntreinen en internationale treinreizen. Het is tevens de thuisbasis van het Treinen Depot en de werkplaats, waar gepassioneerde vrijwilligers het rollend materieel onderhouden. Je kunt je bezoek afsluiten met een kop koffie en Limburgse vlaai in de stationsrestauratie.
De Miljoenenlijn opereert voornamelijk op zaterdag en zondag tussen maart en oktober, met extra ritten op woensdag tijdens vakantieperiodes. Er is ook de speciale Kerst Expres in december en begin januari. Voor actuele dienstregelingen en tarieven kun je de website raadplegen. Bovendien zijn er faciliteiten voor reizigers met beperkte mobiliteit, inclusief speciale voorzieningen in de stoomtrein en op Station Simpelveld. Voor meer informatie hierover kun je de website raadplegen.
De bijnaam “Miljoenenlijn” verwijst naar de geschatte kosten die per kilometer werden gemaakt tijdens de aanleg van deze spoorlijn. Het traject, dat zich uitstrekt over een afstand van 12,5 kilometer, vergde destijds een aanzienlijk budget van ongeveer 12,5 miljoen gulden. Deze relatief hoge kosten waren voornamelijk te wijten aan de uitdagingen van het heuvelachtige landschap waar de spoorlijn doorheen moest worden aangelegd.
Het terrein met zijn glooiende heuvels en diepe dalen vereiste een enorme hoeveelheid grondverzet, waarbij maar liefst 3,5 miljoen kubieke meter grond werd verplaatst om acceptabele hellingen te creëren voor de treinroute. Deze buitengewone inspanningen en financiële investeringen getuigen van de technische uitdagingen en de waarde van de spoorlijn voor de regio.
Molen Otten
De Molen van Otten, is een historische watermolen met dubbele waterraderen. De molen dateert oorspronkelijk uit 1275 en heeft dienst gedaan als koren- en oliemolen. Het huidige gebouw en woonhuis werden in 1776 gebouwd. Na jaren van verval werd de molen in 1961 gerestaureerd.
In de jaren ’30 van de 20e eeuw leed de molenaarswoning schade door hoogwater, waarna het herstel pas in 1961 plaatsvond. Na verschillende eigenaren werd de molen bekend als de “Molen van Otten”. Deze molen fungeert nu als een rijksmonument en heeft zelfs elektriciteit opgewekt als kleinschalige energiecentrale. De voormalige stallen en schuren zijn omgebouwd tot vakantieappartementen.
Interessante links
Schapenweide heeft 5 Luxe vakantiewoningen
Afsluiting Kerkpad
De Trage Tocht vervolgt na een bezoek aan Molen Otten oorspronkelijk door rechtsaf te slaan en het Kerkpad te volgen, dat langs de Geul loopt. Helaas konden we dit pad niet betreden, hoogstwaarschijnlijk vanwege de gevolgen van de overstromingen in 2021. Delen van het pad zouden zijn weggespoeld en daardoor mogelijk niet meer veilig zijn.
In plaats daarvan hebben we ervoor gekozen om links langs de sportvelden te lopen, waar we later de Trage Tocht Gulpen weer hebben opgepakt.
Buurthuis de Vrakel en Wijlrebos
Vanaf Stokhem vervolgen we onze route door tussen de huizen door te gaan en het Romeins Grafpad / Buurthuispad te betreden. Langs het buurthuis “Der Vrakel” van de buurtvereniging bevindt zich een steil wandelpad. Dit pad leidt ons langs twee weilanden, gescheiden door prikkeldraad, en biedt een prachtige smalle doorgang.
We betreden het prachtige natuurgebied Zuid Limburg en wandelen door het Wijlrebos. Tijdens deze tocht kun je genieten van adembenemende uitzichten op Gulpen. Vanaf het buurthuis tot aan de top is het 1.5 kilometer, en gedurende deze afstand overbruggen we een hoogteverschil van 97 meter. Het eerste gedeelte van deze route heeft een steile stijging van 11.2%.
Interessante link
Wijlre Gerichtweg
Terwijl de donkere wolken zich boven ons samenpakken en de regen dreigend dichterbij komt, hebben we onze weg gevonden naar de betoverende Wijlre Gerichtsweg. De naam van deze kronkelende pad draagt een geheimzinnige geschiedenis met zich mee, verweven met de oude gerechtszittingen. Het lijkt bijna alsof het noodweer speciaal op deze plek is ontstaan om ons deze verborgen schat te onthullen.
In het aanzicht van een aanstaande stortbui zoeken we beschutting, onwetend van het informatieve juweeltje dat zich op slechts tien stappen afstand bevindt. Terwijl we ons verschuilen tegen de opkomende regen, ontwaren we nog twee wandelaars die dezelfde schuilplaats hebben gevonden. Hun aanwezigheid roept de vraag op of ze misschien, net als wij, toevallige getuigen zijn van de ooit fantasierijke executies die hier plaatsvonden.
Het is pas nadat we veilig onderdak hebben gevonden dat ons oog valt op een bescheiden informatiebord, verscholen tussen het weelderige groen. Dit bord onthult de geheimen van het verleden, en in het bijzonder de tragische geschiedenis van het galgenveld dat eens deze plek sierde. De regen mag dan neervallen, maar onze harten worden verwarmd door het mysterie en de romantiek van de geschiedenis die hier verborgen ligt, wachtend om ontdekt te worden. Samen met onze medereizigers vangen we een glimp op van het verleden, terwijl we ons voorstellen hoe deze plek ooit het decor was van intrigerende en dramatische gebeurtenissen.
Het Gericht was een galgenveld was waar executies werden uitgevoerd in de Nederlandse gemeente Gulpen-Wittem. Het was gelegen op de grens van de Heerlijkheid Wijlre en de Heerlijkheid Neubourg/Gulpen. De galg stond aan de Wijlre Gerichtsweg, en het gebied wordt beschreven als gelegen op het Plateau van Margraten.
Op 18 december 1776 werden drie personen opgehangen op deze locatie, nadat ze waren veroordeeld door de Bank van Gulpen.
Beversberg
In het schilderachtige landschap van Gulpen-Voerendaal schuilt een verborgen juweeltje voor wielrenners en natuurliefhebbers – de Beversberg. Deze majestueuze heuvel biedt niet alleen een uitdagende fietsklim, maar ook een betoverende omgeving die de zintuigen prikkelt en de verbeelding voedt.
Met een hoogteverschil van maar liefst 84 meter is de Beversberg een uitnodigende uitdaging voor fietsers die hun grenzen willen verleggen. Het gemiddelde stijgingspercentage van 3.0% zorgt voor een gestage klim, terwijl een steilere sectie van 7.0% over 300 meter de ware test vormt voor degenen die op zoek zijn naar adrenaline.
De klim strekt zich uit over een afstand van 2530 meter en begint in het charmante stadje Gulpen. Terwijl je de Nieuwstraat, Kieuwegracht, Groeneweg, Heeselsweg, Knibusweg, Beversbergweg en de Scheulderlandstraat volgt, word je omringd door weelderige groene landschappen en pittoreske dorpjes.
Wat deze plek echt bijzonder maakt, is niet alleen de uitdagende fietsklim, maar ook de rijke geschiedenis en het gevoel van mysterie dat eromheen hangt. De Beversberg heeft ongetwijfeld zijn deel van verhalen te vertellen, van oude gerechtszittingen tot legendarische gebeurtenissen.
Als je op zoek bent naar een avontuurlijke fietstocht die je zowel fysiek als mentaal uitdaagt, dan is de Beversberg zeker een bestemming die je niet mag missen. Maar het is niet alleen de fysieke uitdaging die deze plek zo bijzonder maakt. Het is ook de mogelijkheid om jezelf onder te dompelen in de prachtige natuurlijke omgeving en de historische charme van de regio. Dus, stap op je fiets, daag jezelf uit en ontdek het verborgen juweeltje van de Beversberg in Gulpen-Voerendaal.
Sint-Petruskerk
Nu we Gulpen inlopen wordt gelijk de aandacht getrokken naar een opmerkelijke verschijning – de Sint-Petruskerk in Gulpen. Deze prachtige kerk, gehuld in de geschiedenis van de regio, verwelkomde ons met haar statige aanwezigheid te midden van het Zuid-Limburgse landschap.
De Sint-Petruskerk is niet zomaar een kerk; ze vertelt het verhaal van Gulpen door de eeuwen heen. Haar voorganger, de oude Petruskerk, rust nu in vrede op een heuvel op slechts 200 meter afstand, met alleen de toren omringd door het kerkhof als stille getuige van vervlogen tijden. Een paar stappen verder, op 50 meter naar het noordoosten, staat de charmante protestantse Toeristenkerk, terwijl het voormalige Leopoldskerkje, met enkel nog een kerkhof, op ongeveer 70 meter naar het noorden herinneringen oproept.
De Sint-Petruskerk, een architectonisch juweel, weerspiegelt haar roemrijke geschiedenis. Het is een rijksmonument dat gewijd is aan Sint Petrus en werd opgetrokken in 1924 in neoromaanse stijl, een eerbetoon aan de vakmanschap van Caspar Franssen uit Roermond. Met haar driebeukige kruisvorm en imposante toren, gehuld in Nivelsteiner zandsteen, biedt de kerk een schitterend schouwspel dat het landschap verrijkt.
Terwijl we genoten van de rustige schoonheid van deze historische plek, realiseerden we ons dat de Sint-Petruskerk niet alleen een plaats van aanbidding is, maar ook een levendig monument van de geschiedenis van Gulpen. Haar aanwezigheid getuigt van de veerkracht van de gemeenschap en de tijdloze schoonheid van het erfgoed van Zuid-Limburg. Met het gemeentehuis van Gulpen-Wittem aan de overkant van het Kapelaan Pendersplein, voelde de omgeving als een symbool van harmonie tussen verleden en heden.
Terwijl we onze wandeltocht voortzetten, liepen we achter de Gulpener Bierbrouwerij langs, aan de achterzijde is het brouwlokaal ervan gevestigd. Het drong het besef door dat elke stap in Gulpen een stap terug in de tijd was, waar geschiedenis en schoonheid hand in hand gaan. De Sint-Petruskerk, met haar majestueuze aanwezigheid en verhalen die fluisteren in haar stenen, zal voor altijd een onvergetelijk onderdeel zijn van onze reis door deze betoverende regio.
Ruïne "Boerderij de Heesel"
Zoekend naar sporen van het verleden, stuiten we op een betoverende plek: de ruïne van Boerderij “de Heesel.” Wat op het eerste gezicht lijkt op een vergeten overblijfsel, draagt eigenlijk een aangrijpende geschiedenis met zich mee, een herinnering aan een tragische gebeurtenis die deze plek voor altijd heeft getekend.
Op die gedenkwaardige dag, 27 november 1941, viel hier een bom uit de hemel. Deze bominslag kostte het leven aan vier mannen en zou diepe littekens achterlaten in de herinnering van Gulpen. De bominslag vond plaats vlakbij boerderij de Heesel, waar op dat moment mensen naar de lucht keken, wellicht naar een vliegtuig in moeilijkheden. In die oorlogstijd moesten zelfs de ramen verduisterd blijven omwille van de verdediging.
Het verhaal, bewaard in het archief van de Heemkunde Galopia, vertelt ons dat een bommenwerper met technische problemen zijn bommen eerder had afgeworpen boven Duitsland. Echter, één bom bleef onbedoeld aan boord. De piloot, moedig en vastbesloten, voerde enkele hachelijke manoeuvres uit om de bom alsnog te lossen. Helaas landde deze onfortuinlijk genoeg vlakbij Boerderij “de Heesel,” met fatale gevolgen.
Zeventig jaar later, op 27 november 2011, werd op deze plek een herinneringsmonument opgericht ter nagedachtenis aan de mannen die hun leven verloren. Het dient als een stille getuige van de gebeurtenissen die hier ooit hebben plaatsgevonden en herinnert ons eraan dat zelfs te midden van het vredige landschap van Gulpen de littekens van oorlog en verlies diep geworteld kunnen zijn. Als reizigers op zoek naar geschiedenis en betekenis, kunnen we alleen maar stilstaan bij dit herdenkingsmonument en degenen eren die hun leven verloren op die noodlottige dag.
De Zwarte Ruiter
Als de regen uit de hemel valt en je maag begint te rommelen, is er niets beter dan een gezellige plek om te schuilen en je smaakpapillen wakker te schudden. Dat was precies wat er gebeurde toen we Gulpen binnenliepen. De regen leek ons te achtervolgen, maar gelukkig waren we net op tijd bij Herberg de Zwarte Ruiter om aan de stortbui te ontsnappen.
Buiten was het alsof de hemel haar eigen waterpretpark had geopend, met een onophoudelijke stroom van druppels die dansten op het trottoir. Maar binnen in de herberg was het een andere wereld. Een wereld van warmte, gezelligheid en heerlijke geuren die onze zintuigen betoverden.
We namen plaats aan een tafel in het bruin café-restaurant en bestelden een kopje koffie en een verleidelijke cappuccino. De dampende mokken verwarmden onze handen terwijl we uitkeken naar wat er komen ging. Onze magen gromden al bij de gedachte aan een heerlijke lunch.
Terwijl we wachtten, namen we een kijkje op de website van Herberg de Zwarte Ruiter en ontdekten we de woorden die deze plek perfect beschreven: “Dorpsfiguren, krantenlezers, wandelaars en fietsers, vaste gasten en toeristen, zakenmensen, ze treffen elkaar bij De Zwarte Ruiter. Vanaf 10.00 uur kun je terecht voor koffie en de krant, lunch, diner, of gewoon een drankje. Samen met onze gasten zorgen wij voor een gezellige huiskamersfeer in ons bruin café-restaurant of op ons heerlijke terras. Er is altijd wel iets nieuws te proeven, te zien, te beluisteren of te beleven!”
En dat is precies wat we van plan waren te doen – proeven, zien, beluisteren en beleven. Want in Herberg de Zwarte Ruiter wachtte een wereld van culinaire ontdekkingen op ons, en het geluid van de regen buiten maakte de belofte van een heerlijke maaltijd binnen des te aantrekkelijker. Dus, als je ooit Gulpen bezoekt en de regen je volgt, weet dan dat de herberg wacht met open armen en een tafel vol lekkernijen om je te verwelkomen.
De Gulp
Na een verrukkelijke lunch vervolgen we onze tocht langs de betoverende Gulp. Deze snelstromende zijrivier van de Geul danst door het glooiende landschap van Belgisch Luik, Limburg en Nederlands Limburg als een ondeugend kronkelend lint.
Met een lengte van ongeveer 22 kilometer, ontspringt deze rivier in Hendrik-Kapelle, België, en eindigt bij Gulpen. Oorspronkelijk bekend als “Galopia” of “Gulippa” in de Romeinse tijd, staat de Gulp bekend om zijn forellenpopulatie en biedt een gevarieerd landschap met bossen, weilanden, akkers, poelen en holle wegen. Onderweg doorkruist het Voerense dorpen, Kasteel Neubourg en eindigt het bij de Geul. Het Gulpdal wordt ingekaderd door het Plateau van Crapoel aan de oostkant en het Plateau van Margraten aan de westkant. Een natuurlijke parel om van te genieten.
Bij Cartiels, ten noordoosten van Gulpen, ontstaat een strategisch knooppunt waar de Geul samenvloeit met drie belangrijke zijrivieren: de Selzerbeek, de Eyserbeek en de Gulp. In vroegere tijden was dit niet alleen van strategisch belang vanwege de samenvloeiing van vier beken, maar ook omdat hier belangrijke hoofdwegen bij elkaar kwamen. Het is dan ook geen verrassing dat dit gebied veel kastelen herbergt.
Door de toevoeging van deze zijrivieren is het stroomgebied van de Geul nu anderhalf keer zo groot als bij haar intrede in Nederland. Dit brengt uitdagingen met zich mee, aangezien er veel water moet worden verwerkt. De waterafvoer verloopt niet altijd soepel, waardoor de Geul regelmatig buiten haar oevers treedt.