Ontdek de grootste waterval van Nederland, gelegen nabij het Gelderse Loenen. De Vrijenbergse Spreng, gegraven aan het einde van de 19e eeuw, herbergt twee imposante watervallen, waarvan de grootste een hoogteverschil van 15 meter heeft. Hoewel kunstmatig, bieden de watervallen een prachtig stukje natuur. Langs trappen aan beide zijden wandelen is mogelijk, en zelfs kinderen kunnen spelen in het kabbelende water.

De waterval ontstond als onderdeel van een ingenieus systeem om het waterpeil van het Apeldoorns Kanaal te reguleren, gebouwd tijdens het bewind van koning Willem I. Maak een wandeling door het charmante Veluwse landschap, startend bij het boerenerf De Groote Modderkolk. Hier kun je genieten van een idyllische omgeving, appelbloesems bewonderen en kennismaken met het brandrode rund, een oud maar zelfredzaam ras.

Naast de waterval passeer je een verlaten spoorlijn uit 1879, nu gebruikt door de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij voor toeristische ritten. De 4,5 km lange route Vrijenberg van Natuurmonumenten biedt variatie met bossen, grove dennen, stuifduinen en historische elementen zoals overblijfselen van het oude stuthout voor steenkolenmijnen.

De waterval is gemakkelijk bereikbaar, met een nabijgelegen parkeerplaats aan de Beekbergerweg 52 in Loenen. Ondanks zijn kunstmatige oorsprong is deze attractieve plek geliefd bij zowel toeristen als lokale bezoekers. Op de parkeerplaats staan zelfs ondernemers met ijs- en snackstalletjes, waardoor je je bezoek aan de grootste waterval van Nederland compleet kunt maken met heerlijke lekkernijen.

In de 19e eeuw werd de Vrijenbergse Spreng aangelegd om het waterpeil van het Apeldoorns Kanaal te reguleren. Het hoogteverschil in de spreng leidde tot de creatie van twee watervallen, waarvan de grote waterval een verval van 15 meter heeft. Het opmerkelijke is dat deze watervallen niet natuurlijk zijn en handmatig aan of uit kunnen worden gezet.

Recentelijk is er een plan voorbereid door de Provincie Gelderland en het Waterschap, in samenwerking met andere instanties, om maatregelen te nemen voor ecologisch herstel in Natura2000-gebieden. De focus ligt op het optimaliseren van het hydrologisch systeem en het beschermen van specifieke habitats, waaronder die van de ijsvogel. De Vrijenbergerspreng en de bovenloop ervan worden in dit plan betrokken.

Diepgaand is de Vrijenberger-Veldhuizerspreng, zeven meter onder het maaiveld, met een waterrijk karakter en vijf watervallen met verschillende hoogtes over een afstand van twee kilometer. Haar geschiedenis omvat de omleiding van beken en de aanleg van de Veldhuizerspreng om water aan te voeren voor het zuidelijk deel van het Apeldoorns Kanaal. Het gebied rondom de Vrijenbergerspreng biedt wandel- en fietsmogelijkheden, waarbij een gerenoveerde grote waterval en een veranderd beeklandschap te ervaren zijn. De beek mondt uiteindelijk uit in het Apeldoorns Kanaal bij de Bosgraaf, na de kruising met de spoorlijn.